طرح مسئلهشبکه ملی موسسات نیکوکاری و خیریه در راستای نقش مشاوره‌ای خود در تیرماه 1400 اقدام به تنظیم پرسشنامه‌ای به نام “سنجش اثر گذاری پاندمی کرونا بر فعالیت‌های سمن‌ها” کرد. یکصد و دوازده (112) موسسه از اعضای شبکه پرسشنامه فوق را تکمیل نمودند که نتایج آن را بشرح زیر خدمت شما تقدیم می‌نماییم. اهداف شبکه ملی موسسات نیکوکاری و خیریه از این مطالعه موارد زیر بوده است:

• سنجش میزان تاثیر پاندمی کرونا بر فعالیت‌های موسسات عضو شبکه.
• برنامه‌ریزی در جهت برگزاری دوره‌های آموزشی و مشاوره‌ای که بیشتر مورد نیاز هستند.
• کمک به همکاری و همگرایی سمن‌های عضو در این بحران.
• ایجاد یک نگاه کلان به فضای عمومی موسسات، برای هر یک از اعضا که می‌تواند منجر به برنامه‌ریزی‌های دقیق‌تر و دستیابی به اثربخشی بهتر گردد.

 ابعادی که در این مطالعه مدنظر قرار گرفته‌اند عبارتند از:

لطفا توجه داشته باشید که شبکه ملی موسسات نیکوکاری و خیریه ترکیبی است از موسسات با حوزه‌های مختلف فعالیت. لذا مطالعه اخیر می‌تواند نمایی کلی از وضعیت عمومی سمن‌ها را به شما نشان بدهد. شاید در گام بعدی لازم باشد تا این مطالعه در رابطه با هر یک از حوزه‌های فعالیت به تفکیک تکرار شود.  

اطلاعات کلی سمن‌ها:

1. از نقطه نظر تعداد نیروی انسانی موظف شاغل در سمن‌های شرکت کننده در این مطالعه نتایج نشان می‌دهد که عمده سمن‌ها (حدود 57% ) تعداد نیروی انسانی کمتر از 10 نفر را شامل می‌شوند. از آنجاییکه عمده تاثیرات ناشی از تغییرات محیطی معمولا ابتدا بر سازمان‌های کوچک وارد می‌شود، لذا ترکیب شرکت‌کنندگان در این مطالعه می‌تواند نمایش دهنده درستی از وضعیت باشد.
2. متغییر تعداد نیروهای داوطلب در سمن‌ها یکی از متغییرهای مهم و تاثیرگذار در بخش عملیات موسسات است. خوشبختانه 39% از شرکت کنندگان در این مطالعه تعداد نیروهای داوطلبی بیشتر از 20 نفر را در کنار خود دارند.
3. همانگونه که قبلا نیز گفته شد، شبکه ملی موسسات نیکوکاری و خیریه ترکیبی از حوزه‌های مختلف فعالیت را در درون خود دارد. خوشبختانه تنوع موسسات مشارکت کننده در این طرح نیز حفظ شده است.
4. محدوده جغرافیایی فعالیت سمن‌ها نیز یکی از پرسش‌های این مطالعه بوده است. در این پژوهش سمن‌هایی با حوزه فعالیت شهرستانی، استانی و ملی مشارکت داشته‌اند. شاید موضوعاتی مانند درآمدزایی در سمن، مباحث مدیریت استراتژیک و ارزیابی عملکرد، و برخی سایر موارد مشابه متاثر از محدود بودن یا گستردگی این حوزه فعالیت باشد.

سایر پرسش‌هایی که در این مطالعه از سمن‌ها پرسیده شده عبارتند از:

• اوج آسیب پذیری سمن‌ها در این دوره پاندمی کرونا در کدام پیک بیماری بوده است؟
• تاثیر پاندمی کرونا را در نگاهی کلی بر سمن‌ها چگونه ارزیابی می‌نمایید؟
• آیا پاندومی کرونا موجب ایجاد تغییر در روش تفکر، مدل کسب و کار، استراتژی و … سمن‌ها شده است؟
• میزان تاثیرگزاری مثبت فعالیت سمن‌ها در دورۀ پاندمی کرونا برای گروه هدف خود و یا سایر گروه‌های اجتماعی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
• آیا در زمان پاندمی کرونا سمن‌ها فعالیت خود را مورد ارزیابی و سنجش مجدد قرار داده‌اند؟
• آیا سمن‌ها توانستند در پاندمی کرونا نیازهای واقعی گروه‌های هدف خود را شناسایی کنند؟
• تعامل و همکاری سمن‌ها در دوران پاندمی کرونا با سایر سمن‌ها چگونه بوده است؟
• آیا سمن‌ها از ارتباطات شبکه‌ای در دوران پاندمی کرونا استقبال کرده‌اند؟
• ارتباط سمن‌ها با نهادها و سازمان‌های دولتی در دوران پاندومی کرونا چقدر بوده است؟
• آیا سمن‌ها توانستند به صورت ارتباطات محله محور به گروه‌های هدف خود و یا سایر گروه‌های اجتماعی خدمات ارائه دهند؟
• آیا سمن‌ها توانستند از تجربیات، امکانات و ارتباطات بین‌المللی در دوران پاندمی کرونا بهره ببرند؟
• آیا سمن‌ها توانستند از فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی برای بهبود فعالیت خود در دوران پاندمی کرونا (بیش از گذشته) استفاده کنند؟
• آیا سمن‌ها توانستند زیرساخت‌های IT مورد نیار برای استفاده از فضای آنلاین و شبکه‌های مجازی در راستای انجام فعالیت‌ها (برگزاری جلسات، کنفرانس، ارتباط با گروه‌های مختلف ، ارائه خدمات، و … ) را در دسترس داشته باشند؟
• آیا کارکنان سمن‌ها مهارت‌های لازم برای استفاده از خدمات اینترنتی را دارند؟
• آیا گروه‌های هدف موسسات، زیر ساخت‌های IT مورد نیاز و مهارت لازم را برای استفاده از خدمات مجازی را در اختیار دارند؟
• میزان اثربخشی فعالیت‌های مجازی را در مقایسه با حضوری چگونه ارزیابی شده است؟
• پس از بازگشت به دوران عادی، آیا فعالیت‌های مجازی به این شکل را ادامه خواهد یافت؟
• پاندمی کرونا چقدر موجب تغییر نیازهای مالی گروه‌های هدف تحت پوشش سمن‌ها شده است؟
• پاندمی کرونا چقدر بر درآمد سمن‌ها تاثیرگذار بوده است؟
• پاندمی کرونا چه اندازه موجب تغییر در هزینه‌های جاری (سربار) سمن‌ها شده است؟پاندمی کرونا چه اندازه موجب تغییر در هزینه‌های عملیاتی (قیمت تمام شده پروژه‌) سمن‌ها شده است؟ آیا سمن‌ها توانستند در پاندمی کرونا با نگاه به آینده، پروژه‌های نوآورانه (آموزشی، تحقیقاتی و خدماتی) طراحی کنند؟
• آیا سمن‌ها توانستند مانند دوران قبل از پاندمی کرونا از کمک‌های حامیان مالی بهره ببرند؟
• آیا سمن‌ها توانستند از کمک‌های دولتی در دوره پاندمی کرونا استفاده کنند؟
• آیا سمن‌ها توانستند راه‌های جدید تامین منابع مالی را در پاندمی کرونا بیابند؟
• آیا پاندمی کرونا موجب کاهش تعداد نیروی انسانی در سمن‌ها شده است؟
• آیا پاندمی کرونا موجب افزایش تعداد نیروهای داوطلب در سمن‌ها شده است؟
• آیا در پاندومی کرونا سمن‌ها توانستند از ظرفیت نیروی داوطلب خود به نحو مطلوب استفاده کنند؟
• آیا پاندمی کرونا موجب تغییر سبک کاری نیروی انسانی (دورکاری) در سمن‌ها شده است؟
• آیا در دوره پاندمی کرونا تغییراتی در مهارت‌های نیروی انسانی سمن‌ها ایجاد شده است؟ (مثلا افزایش مهارت‌های دیجیتال، روش‌های جدیدی در اجرای پروژه‌ها، … )
• به نظر شما پس از پاندمی کرونا فعالیت‌های سمن‌ها از لحاظ کیفی تغییر خواهد کرد؟
• به نظر شما پس از پاندمی کرونا تغییری در روش درآمدزایی سمن‌ها (نسبت به دوره کنونی) ایجاد خواهد شد؟
• موفقیت سمن‌ها را پس از پاندمی کرونا چگونه ارزیابی می‌کنید؟

ما امیدواریم نتایج این مطالعه بتواند در تصحیح نگاه کلان مدیران موسسات نیکوکاری و خیریه کشور در ارتباط با بیماری همه گیر کرونا و تاثیرات آن بر مدیریت سازمان‌های مردم نهاد در حوزه های برنامه‌ریزی، تدوین استراتژی، توسعه شبکه های ارتباطی، و سایر موارد مشابه موثر واقع گردیده و در نتیجه بتوانیم در آینده نزدیک به رشد بهره وری و توسعه فعالیت‌ های سمن ها کمک نماییم.از شما نیز خواهشمندیم تا با ارائه تجربیات خود بصورت مکتوب، شفاهی، فیلم های کوتاه، و یا هر مدیای در دسترس دیگر ما را در این مسیر یاری فرمایید.